Na ZX Spectrum podobnie jak na C64 wiem o dwóch programach. Są to prezentacje wcześniej przygotowanych stereogramów plus prosty generator. Nie da się nim jednak utworzyć własnego stereogramu - generuje on wcześniej przygotowany 3 warstwowy bardzo skromny przykład. Kolejnych 9 gotowych stereogramów z teksturami dołączonych do tego programu wygląda na przekonwertowanych po wygenerowaniu - zawierają dużą liczbę szumów, co z kolei zmniejsza ich czytelność, mają też różną szerokość wzoru.
Zdecydowanie najciekawszymi stereogramami i wygenerowanymi na ZX Spectrum są stereogramy w MQM5 demo przez NOP-a. O tych stereogramach wspomniał kiedyś Mono za Yerzmyey-em. Tej produkcji bez wskazania z pewnością bym nie znalazł, a jest to ogromne demo z mnóstwem ciekawych efektów, gdzie stereogramy są dalszą z mnóstwa części. Podobnie jak w pierwszym omawianym programie w MQM5 zawarty jest opis jak stereogramy należy oglądać (w języku czeskim) jednak wraz z kilkoma ciekawymi mniejszymi przykładami. Przykłady, jak i pełnoekranowe stereogramy mają 16 poziomów głębi, kilka ma wyraźne tekstury, kilka regulowaną gęstość wzoru - tworząc gradient, lub są to typowe RDS-y. W jednym z przykładów można też zauważyć, że poziom zerowy stereogramu został określony na środkową płaszczyznę.
[Zmiana poziomu 0 przydałaby się też w moim programie, podobnie jak odwrócenie kolejności kolorów dla zmiany sposobu oglądania generowanego stereogramu. Do obecnej wersji (nie publikowanej) dodałem prostą opcję inversu, która daje poprawny, choć nie do końca satysfakcjonujący efekt.]
Stereogramy z tego dema można oglądać w wybranym kolorze, można też wyświetlić punkty odniesienia gdy mamy problem z zobaczeniem stereogramu.
Prezentację zaczynam od tych właśnie stereogramów i przetłumaczonego automatem opisu:
Witamy w najbardziej komercyjnej części stworzonej przez NOP dla MQM 5.
Ta część składa się w całości ze stereogramów - obrazów, które na pierwszy rzut oka wyglądają jak uszkodzony program, ale oglądane w specjalny sposób ujawniają ukryty trzeci wymiar dla oka widza (jak uroczyście zauważa każda książka o stereogramach; każda księgarnia ma ich stosy).
Jeśli jeszcze nie wiesz, jak „odkryć trzeci wymiar”, mam mały kurs, który powinien Cię tego nauczyć.
Co to jest stereogram?
Dobre pytanie, dzięki. Podczas gdy firmy zajmujące się stereogramami mówią o doskonałych iluzjach wizualnych, skomplikowanej technologii komputerowej, geniuszach komputerowych i ekspertach w budowie ludzkiego oka, powiem Ci, że jest to bardzo prosta, wręcz banalna sztuczka, którą nawet całkiem przeciętny programista może wypróbować w domu. Sama sztuczka polega na tym, że każde oko postrzega inną część obrazu 2D; więcej szczegółów można znaleźć w niektórych lepszych książkach o stereogramach.
Ale teraz przejdźmy do samego kursu:
Potrzebujesz co najmniej średniej jakości obrazu na monitorze, dwojga oczu (jednoocy nie mają szans!) i dużo (ale naprawdę dużo) cierpliwości.
Za chwilę zobaczysz obrazek z dwiema kropkami i dwoma wzorzystymi kwadratami odbitymi lustrzanie względem siebie. No to zaczynamy - musisz spojrzeć za obrazek (nie na niego, tylko za niego) - rozmyj wzrok tak, abyś widział kropkę trzy razy - jedną w środku wyraźnie, dwie skrajne rozmyte i niewyraźne. Uwaga - nie skupiaj się na powierzchni obrazu, patrz w głąb (być może będziesz musiał spojrzeć na swoje odbicie w szybie, to nie jest wskazówka!). Poniżej środkowego punktu powinieneś zobaczyć małą piramidę, skierowaną czubkiem do siebie; symetryczna piramida jest utworzona z dwóch asymetrycznych kwadratów 2D. Nie poddawaj się! Samemu mi zajęło ponad miesiąc, aby zobaczyć stereogramy w sposób plastyczny.
Wciśnij klawisz dla obrazu opisanego powyżej.
Mam nadzieję, że Ci się udało, bo mam dla Ciebie kolejną lekcję - ryby. Zastosuj tę samą procedurę do poniższego obrazu, co do poprzedniego. To, co widzisz, powinno być po prostu rybami w różnych odległościach (tj. w różnych odległościach od Ciebie). Możesz sam stworzyć podobny stereogram w studiu artystycznym.
Naciśnij klawisz dla obrazu białych płaskich rybek.
Bolą Cię oczy, prawda? Czy wyobrażam sobie, że nic nie widzisz? Tak, cóż, nie możesz jej też tak zjeść! Nie zmuszaj oczu do mrużenia! Poczekaj, aż to do Ciebie dotrze. Musisz być cierpliwy. Rozumiem, że denerwujesz się, gdy ktoś inny zaczyna krzyczeć obok Ciebie: „O tak, naprawdę tam jest, to niesamowite!”. Z drugiej strony mogę Cię pocieszyć, mówiąc, że mi samemu zajęło to miesiąc, podczas gdy mojemu ojcu 2 minuty, a mojemu przyjacielowi 2 sekundy („I masz mrużyć oczy? Tak, tak, teraz to widzę!”)...
Dla wytrwałych mam prawdziwy stereogram, choć bardzo prosty. Powinieneś zobaczyć przechyloną płaszczyznę z paskudną igłą.
Tylko niech Wam oczy nie wypadną! Dobra, mam jeszcze jeden pół-ekranowy obrazek do ćwiczeń - kulka i zagłębienie.
Dla tych, którzy krzyczą na mnie, żebym poszedł wypchać moje trójwymiarowe ptaszki, bo żadnych nie widzą: nie martwcie się, to nadejdzie. Ja sam... Cholera, czy ja już tego gdzieś nie pisałem?
I to był ostatni obrazek z naszego małego kursu. Teraz czas na pełnoekranowe (lub pełno-papierowe) stereogramy. Nie są one najlepsze, po części dlatego, że nie mieliśmy odpowiedniego edytora do ich stworzenia, a po części dlatego, że grafika na spektrum nie jest najlepsza (3000 na 2000 pikseli byłoby idealne). Niemniej jednak, mam nadzieję, że choć trochę przypadną Wam do gustu.
Sterowanie następnymi dwiema częściami:
Enter - następny obrazek
1 - wyłącz lub włącz muzykę
2 - wyłącz lub włącz punkty pomocnicze
6,7 - zmień kolor
Spacja - następna część dema
Powodzenia i mocnych nerwów!
(c) 1995 No Operation
Tekst wyciągnąłem z SaveState-a i napisałem program do jego przetworzenia - w załączniku "dt.txt". W oryginale tekst jest pisany dużymi literami, a znaki kończące linie mają ustawiony bit 7. Czeskie znaki są ułożone tak jak w użytym foncie. Dt kasuje bit 7 i zamiast Enterów wstawia Spacje (Entery byłyby nie tylko na końcu akapitów, ale też na końcu linii ekranowych), konwertuje czeskie znaki na ANSI i usuwa znaki oznaczające kolejne obrazki i myślniki na końcu linii.
"Rybki" (podobnie jak inny z przykładów) pozwoliłem sobie pokolorować, myślę, że można by zrobić takie rybki na różnej prędkości scrollach, mogłyby też zmieniać kierunek (wszystkie w jednym rządku na raz), bo stereogramy można oglądać również po odbiciu lustrzanym (horizontal flip).
Ciekawostka - kolejna część tego dema zaczyna się od ...ołówka:
(ołówek jest na jednym ze stereogramów na C64)
Stereogramy z pierwszej opisanej prezentacji (Stereogram Demo):
Stereogram Demo (c) 2023 by Zarsoft
To view the hidden image you have 2 options:
1 - Focus your eyes in FRONT of the screen (nearer than the screen)
2 - Focus your eyes BEHIND the screen (relax your eyes)
To focus your eyes in FRONT of the screen:
1 - Place you thumb (or pencil) near the 2 lines on the screen
2 - Slowly, bring your thumb closer to your eyes while looking to your thumb
| |
3 - Then you will see 4 lines
|| ||
4 - Bring your thumb closer until you see 3 lines
| | |
5 - Then look at the image and you will see a shape hidden in the noise
To focus your eyes BEHIND the screen:
1 - Look at the 2 lines on the image (in case of difficulty avoid fullscreen) (max 3 times amplification)
2 - Relax your eyes until you see 4 lines
3 - Adapt your eyes until you see 3 lines
4 - Then look at the image and you will see a shape hidden in the noise
Remember:
1 - You start seeing 2 lines at the top of the image
2 - The 2 lines became 4 lines
3 - The 2 interior lines became closer
| | | |
4 - Until you see 3 lines
5 - Now, look at the image
(pierwszy pusty - przed wygenerowaniem zawartości, na drugim gotowy stereogram)
(ponieważ za każdym razem wygenerowany stereogram jest identyczny zastanawiam się czy rzeczywiście jest on generowany?!)
Znalazłem jeszcze 2 stereogramy w demie Second Reality, które również zawiera instrukcję, jak patrzeć na stereogramy.
Kolejny stereogram - tym razem animowany - nie wiem czy program jest dostępny
https://www.youtube.com/watch?v=9SotUfzUDnc
Na ZX Spectrum, a dokładnie na Timex-a w połowie lat 90-tych powstał też program, który "przeniosłem" na Atari - "Stereogram z tekstu", być może miałem jego listing przepisany na kartce, a być może i to wydaje mi się bardziej prawdopodobne - zasadę działania objaśnił mi autor i na Atari taki program napisałem od zera. Oryginalny program prawdopodobnie zachował się do dziś - nieopublikowany - pewnie leży w pudełku nagrany na małej kasetce do dyktafonu, bo taki dyktafon służył za pamięć masową do wspomnianego Timex-a. Wersja na Atari jest dostępna TU: https://atarionline.pl/forum/comments.p … ment_14564
