dzięki:)

Przyszła pora na opis kolejnego  "pacjenta", który trafił na "warsztat" do analizy. Tym razem był to dość sfatygowany magnetofon XCA12, myślę że jednak warty zainteresowania ponieważ zawierał w środku system "Turbo Star". Wszystko wskazuje na to że jest to system bazujący na niemieckim Turbo 6000, jednak w porównaniu do niemieckiego rozwiązania, mocno uproszczony i "zoptymalizowany" (czytaj zrobiony tak tanio jak się tylko dało). Nie porównywałem formatu danych i nie analizowałem kodu loader-ów więc nie mogę się wypowiadać na temat podobieństw czy różnic w formatach, na tym etapie zajmę się tylko porównaniem rozwiązań sprzętowych. Pierwszym podobieństwem do Turbo 6000 jest  jest zastosowanie linii "PROCEED" do transmitowania danych "turbo".

To co znalazłem wewnątrz magnetofonu, wyglądało tak:

spód PCB (strona druku):

góra PCB (strona elementów):

Na płytce niewiele elementów, jeden "tajemniczy" układ z zatartymi napisami, dwa kondensatory 100n, potencjometr montażowy i jeden rezystor 4.7 kΩ. Na płytce podpisał się prawdopodobnie ktoś ktoś montował to rozwiązanie w magnetofonach, nie wiem czy jest oryginalny autor tegoż rozwiązania, ponieważ na PCB widzimy prawdopodobnie napis "Stach Soft Turbo", a piszę "prawdopodobnie" ponieważ ścieżki tworzące napisy są nieco podtrawione i nie jestem pewien że na końcu jest na pewno "CH". Na pewno nie jest to "Star Soft" :D. No i ów "Stach Soft" pasuje również do tego co widnieje po uruchomieniu loadera dla tegoż systemu (mowa o loaderze który został umieszczony na kasecie):

W kolekcji uicr0Bee-iego był również cart do systemu Turbo Star Plus, który opisywałem również w tym wątku, a soft w nim zawarty działa również z tym magnetofonem i programami nagranymi na kasetach, które zostały zgrane i pliki można pobrać tutaj.

W sofcie na cartridge brak podpisu "Stach Soft",  ale podpisali się "MMMG" oraz "SD", więc trudno ocenić czy autorzy softu carta, mieli coś wspólnego ze "Stach Soft", być może inicjały SD należą właśnie to pana "Stacha" ;-). Turbo Star zgodnie z datą w Loaderze *3, powstało w 1989 roku, jednak loader zawarty na carcie zawiera już datę 1992. Prawdę mówiąc nie zauważyłem znaczącej poprawy w funkcjonalności czy "jakości" loadera, zarówno ten wczytany z taśmy jak i ten z cartridge zachowują się niemal identycznie i równie irracjonalnie.

Loadery i programy dla tego systemu są dość toporne i zachowanie ich jest dość dziwne, ponieważ podczas wczytywania ekran jest wyłączony, a kolorowe paski występują tylko w momencie poszukiwania przez loader nazwy programu do który chcemy wczytać, a gdy loader znajdzie nazwę wyświetla ją na ekranie wraz z adresami ładowania programu, a następnie czeka na wciśnięcie dowolnego klawisza, po którym zacznie się ładowanie programu. Wciśnięcie ESC spowoduje anulowanie wczytywania i loader zacznie poszukiwać następnego bloku zawierającego nazwę programu do wczytania. Gdy jednak zacznie się poprawne wczytywanie programu, ekran pozostanie czarny do momentu zakończenia wczytywania. Niestety loader tego systemu jest dość ograniczony funkcjonalnie, gdy nastąpi błąd odczytu loader nie informuje użytkownika o tym fakcie i zachowując czarny ekran, poszukuje następnego programu do wczytania.

Z tym systemem się wcześniej nie spotkałem, więc jeżeli ktoś wie gdzie był montowany, ew. kim był ów tajemniczy "Stach Soft", albo posiada jakieś instrukcje tudzież oprogramowanie do tego systemu, proszę o informację i podzielenie się wiedzą i zasobami (chociażby w tym wątku).

Przyszła pora na zaprezentowanie schematu tegoż systemu, oto jak on wygląda po "zrysowaniu" tego co znajdowało się w magnetofonie:

^^^ Po otwarciu obrazka w nowej zakładce będzie on zaprezentowany w wyższej rozdzielczości. Dla zainteresowanych również wersja wektorowa (PDF): Turbo Star (plus?).

Jak udało się dokonać identyfikacji "tajemniczego " układu ze startymi napisami? W tym wypadku pomogło "drugie podobieństwo" do niemieckiego rozwiązania Turbo 6000, otóż autor tego rozwiązania skorzystał z tego samego układu który zastosowano w przypadku Turbo 6000, czyli niemieckiego A302D wyprodukowanego przez RFT. Autor "Turbo Star" pominął jednak pierwszy układ komparatora zastosowany w Turbo 6000 i skorzystał z tego co było do dyspozycji w magnetofonie, częściowo przetworzony już sygnał pobrał 8 pinu LM324 (identycznie jak w przypadku Turbo Blizzard opartej na 4066, prezentowanej parę postów wyżej) ... do kompletu zastosował taki sam układ przesunięcia składowej stałej sygnału (kondensator C1, który odcina oryginalną składową stałą, a potem pot. montażowy PR1 aby przesunąć ową składową do wybranego poziomu), wszystko to po to aby dostosować sygnał go do progów zadziałania komparatora zawartego w A302D. Stopień wyjściowy układu A302D jest typu "otwarty kolektor", więc dodatkowo zastosowano rezystor R1, podciągający wyjście do +5V.

Dla zainteresowanych dokumentacja układu: A302D (RFT). Niestety dokumentacja jest w języku niemieckim, ale wygląda na to że RFT po prostu klonowało układ Siemensa TCA345, jego dokumentacja występuje w języku angielskim, jednak należy zwrócić uwagę że mimo zgodności elektrycznej układów mają one inaczej rozmieszczone wyprowadzania, dla zainteresowanych nota katalogowa układu: TCA345A (Siemens).

Zasada działania praktycznie taka sama jak w przypadku Blizzard opartej na 74HC4066, tyle że tutaj nie tworzono dyskryminatora z klucza analogowego, a zastosowano dedykowany układ komparatora w przerzutnikiem Schmitta na na wejściu co zapewne pomagało w chwilach gdy sygnał pochodzący z taśmy był dość kiepskiej jakości. Jestem sobie w stanie wyobrazić że histereza wprowadzona przez zastosowanie przerzutnika Schmitta eliminowała część "fałszywych" przejść 0<--->1 gdy sygnał leżał na granicy przełączenia normalnego komparatora czy dyskryminatora stworzonego z klucza analogowego.

Teraz nie pozostaje mi nic innego jak tylko opisać kolejną ciekawostkę, którą zastosował montujący owe rozszerzenie w tym magnetofonie, otóż linia "PROCEED" nie jest normalnie dostępna w wiązce kabli idących do wnętrza magnetofonu, należy więc pociągnąć dodatkowy przewód łączący linię PROCEED znajdującą się w gnieździe SIO z płytką interface-u, większość ludzi montujących różne systemy turbo w tamtych czasach, oplatała dodatkowy kabelek wokół oryginalnego kabla łączącego magnetofon z komputerem. W tym wypadku, montujący ów system turbo postanowił dokonać karkołomnej operacji... dlaczego karkołomnej? Bo postanowił (nie wiem jakim sposobem) wciągnąć dodatkowy kabel w istniejącą już oryginalną wiązkę:

Zapewne odbyło się to tak, że oryginalne kabelki zostały wyciągnięte z izolacji, a następnie dołożono dodatkowy szarawy przewód, w dodatku nieco grubszy niż oryginalne kable z wiązki i wciągnięto to wszystko w oryginalną izolację, smarując zapewne całość jakąś substancja którą ułatwiła wciągnięcie tego wszystko za pomocą jakiegoś pilota z drutu czy innego mocnego materiału w oryginalną izolację. Czemu się upieram że oryginalną? Chociażby dlatego że "odgiętki" które są oryginalnie dogrzewane/wtryskiwane w fabryce pozostały nienaruszone (brak śladów cięcia, klejenia, etc.). Niestety cała operacja nadwyrężyła całą wiązkę kablową, w której żyły +5V/Ready oraz Motor_ON zostały uszkodzone i przy delikatnym zginaniu przewodu dostawały przerwy, ratunkiem było odcięcie 10cm kabla od strony magnetofonu, założenie nowej (niestety nieoryginalnej odgiętki) i magnetofon powrócił do życia. Na uwagę zasługują też inne "modyfikacje", a nazywając to po imieniu, zniszczenia tegoż magnetofonu... jedną ze sprężyn zastąpiono taką oto konstrukcją:

Konstrukcja złożona z nitki/sznurka i kawałka paska napędowego, przyznam że nie widziałem jeszcze takiego "rozwiązania" problemu w żadnym z magnetofonów w których zdarzyło mi się grzebać. Niestety dalej nie było lepiej, klapka została totalnie zmasakrowania (zapewne wypadała) poprzez doklejenie takich oto blaszek:

Niestety niewiele to pomogło, a jedynie przyczyniło się do wytarcia plastiku obudowy i zniszczenie jej do tego stopnia że klapka z takimi "dodatkami" wystrzeliwała wręcz po wciśnięciu STOP/EJECT. Obraz zniszczeń wygląda tak:

Klapki nie udało się odratować ponieważ po usunięciu blach, ukazało się że jeden z zaczepów jest pęknięty, klejenie się nie sprawdziło. Po wymianie klapki i uzupełnieniu ubytków plastiku w obudowie, inna klapka zaczęła działać poprawnie i nie wypadała już więcej, zatem kolejny z magnetofonów udało się przywrócić do życia, na koniec jeszcze fotki spodniej strony płytki drukowanej magnetofonu:

Innych modyfikacji na płycie magnetofonu nie znalazłem/nie zauważyłem.

Ostatnio edytowany przez seban (2021-04-19 17:27:26)

No trzeba przyznać że wyglądało to bardziej estetycznie, ale to jak zostały zmasakrowane przewody w wiązce to szkoda nawet gadać, jak ociąłem te go 10cm i wyglądnąłem przewody z izolacji, to wyglądały tak jakby ktoś je przeżuwał namiętnie jakiś okres czasu :) Tam gdzie było pęknięcie widniały ślady jakiegoś supła czy próby użycia większej siły. O ile sam interface montowało się pewnie dość szybko, to nie wyobrażam sobie ile czasu ktoś tracił na zabawy z tworzeniem wiązki od nowa... no chyba że miał na to jakiś patent, ale "patent" ten po latach postanowił pokazać jak destrukcyjnym on był :)

Mam parę sztuk jakichś złomków przeznaczonych właśnie na takie akcje jako dawców, także puki będzie w kartonie z "dawcami" odpowiednia część, to będę doprowadzał te sprzęty do jak najlepszego stanu. Pudło z "dawcami" i tak stało lata i się kurzyło, chociaż teraz na coś się przyda... a i ja będę mógł zyskać trochę wolnego miejsca :D

No właśnie też mi to przez głowę "przemknęło" że te wszystkie dziwne akcje napotkane w tym magnetofonie, to mógł być także "tuning" wykonany przez właściciela i próba utrzymania go jak najdłużej przy "życiu", nawet miałem o tym napisać, ale nie chciałem nic nikomu sugerować... cieszę się że podzieliłeś się swoimi przemyśleniami, bo teraz jestem pewien że nie "tylko mi się wydawało" że mogło być tak jak napisałeś w swoim poście.

Zastanawiało mnie dlaczego montujący to turbo poświęcałby tyle czasu na zabawią z kablem. Z tego co widziałem na giełdach to liczyła się ilość/szybkość/czas a nie zabawa z "artystę" :D

hi hi hi :) No to się uśmiałem, bo prawdę mówiąc nawet mi to przez myśl nie przemknęło, że mogłeś przepychać te "druciory", a te sprzęty od Ciebie traktuje właśnie jako takie różne obiekty/eksponaty pozyskane powiedzmy w miarę losowo z różnych aukcji czy innych transakcji, pochodzące z różnych miejsc i czasu... co daje ciekawy przekrój przypadków, a co za tym idzie, daje to szansę odkrycia czegoś nowego i niespotykanego... czegoś co normalnie umknęło by uwadze kogokolwiek i zginęło by w odmętach przeszłości.

Ostatnio edytowany przez seban (2021-04-20 07:53:57)

wątek chyba dobry, s system już widziałem bo wcześniej Voy wklejał w tym wątku informację o nim... ale nie miałem jeszcze czasu się temu przyjrzeć, bo czeka jeszcze trochę sprzętów od uicr0Bee-ego w kolejce.

Posty Voy-a w których wrzucił informację o "Injektor" i jeszcze innych systemach:

http://www.atari.org.pl/forum/viewtopic … 60#p263060

http://www.atari.org.pl/forum/viewtopic … 67#p263067

Z ciekawości jak się już uporam z bieżącą kolejką to rozrysuję schemat tego "Injektora", wygląda na odmienne rozwiązanie od tych które do tej pory widziałem.

EDIT#1:
Zastanawia mnie natomiast jedna sprawa, na screen-shocie ze strony opisującej Injektora-a...

Widać jakiś program pod którym podpisał się "Michal Galinski", ktoś zna ten software? Wygląda na jakiś program kopiujący, ale nigdy wcześniej go nie widziałem. W dodatku wgląda jakby to był zwykły program kopiujący dysk <--> kaseta obsługujący jedynie "standard".

EDIT#2:
Nie za wiele rozumiem po hiszpańsku, jednak z instrukcji wynika, że używając programu Michała Galińskiego podczas konwersji standard ---> turbo, zapisu w turbo dokonuje się wybierając jako urządzenie wyjściowe stację dysków. Nie wiem jak ów program działa, ale można zgadywać że w systemie pewnie jest instalowany handler "D:" obsługujący zapis w turbo.
W sumie instrukcja mówi o zupełnie innym programie niż ten kopier Michała Galinskiego który widać na screen-shotach. W sumie to nie wiem dlaczego na screenach jest ten kopier.

EDIT#3:

Z tego co rozumiem z wątku na forum dotyczącym inż. wstecznej "Injektora", kaseta z programem kopiującym nie była czytelna, udało się odzyskać tylko jakiś program do konwersji w BASIC-u. Właściwy kopier/konwerter przepadł. Plików WAV o których mowa wątku już chyba nie ma nigdzie w sieci. Niby w późniejszych postach ludzie piszą że udało im się pobrać WAV i nagrywając go na kasetę kilka razy nawet udało im wczytać ten soft, jednak żadne linki które są załączone w postach już nie działają, a wayback-machine nie archiwizowało tych niszowych rzeczy :D

Ślepota nie boli, Voy zapodał link do bloga, gdzie jest spora część softu dla tego systemu: https://dogdarka8.blogspot.com/search/label/COPIADORES. Niestety nadal nie mogę namierzyć tego kopiera od "Michal Galinski".

EDIT#4:

Wszystko wskazuje na to że ten "Injektor" to turbo oparte o klasyczną modulacje FSK z tym że dekoder FSK montowany dodatkowo do magnetofonu jest w stanie dekodować o wiele większe bit-rate, jeżeli dobrze patrzę w źródła to chyba domyślną prędkością transmisji jest około 4000 bps, do tego przerwy IRG zostały skrócone. Co prawda to bardzo wstępna analiza, ale wychodzi na to że to taki "odpowiednik" Turbo 2600 ... tyle że teoretycznie szybszy i software-owo o wiele mniej skomplikowany (kod loadera jak i programu kopiującego). Nie wiem które rozwiązanie było pierwsze, w kodzie źródłowym Injektor-a widnieje data 05.09.88... nie pamiętam kiedy było opublikowane Trubo 2600. Ja o nim po raz pierwszy usłyszałem w audycji radiowej Radiokomputer.

Ostatnio edytowany przez seban (2021-04-27 15:13:12)

merci-very-much-jak-nie-wiem-co :)
Znów jeden mniej do końca!

Prosiłbym jednak uprzejmie o ewentualne nie jeżdżenie walcem :) Ale jeżeli roboty będzie za dużo, to zostaw jak jest.
Ciekawe czy moja pamięć nie spłatała figla. Wydawało mi się że ten z niebieskim dodatkowym kabelkiem (i porysowanym czerwonym logo ATARI na górnej obudowie - patrzę na zdjęcie wysłanych gratów), to mój osobisty z młodości, przerabiany przez kolegę z technikum. Wtedy działał poprawnie. No ale może pomyliłem egzemplarze? Na Twoim zdjeciu wyżej, na płytce turbo jest wytrawiony napis Calisto... który z niczym mi się nie kojarzy.

Teraz od razu sugeruje, ale wtedy, autor miał pewnie wrażenie że to wiedza tajemna i że stosował "ochronę tajemnicy handlowej" i swojego warsztatu :-)

To musiało być ok. roku 1988/89, Dolny Śląsk, konkretnie Lubin (ja) i Legnica (kolega, który "przerabiał na turbo"), ale ze stałym kontaktem z giełdą wrocławską, więc "know-how" tego turbo z dużym prawdopodobieństwem kolega nabył z tej giełdy.
Wtedy u nas to się nazywało po prostu Turbo 2000. Teraz pewnie można do tego dodać że "dolnośląskie".
Ja carta nie miałem. Przed grami w turbo dogrywałem kilku-blokowy loader w normalu. Z tego co pamiętam to nawet nie przed każdą grą, tylko, dla oszczędności miejsca, na początku każdej strony, a dalej już ciurkiem gry w turbo... Chyba tak było.
Niestety kaset z narzędziami nie posiadam. Ok. 1992/3(?) sprzedałem znajomemu rodziców cały zestaw 65XE+XC12+LDW2000(Toms Multi Drive) ze wszystkimi dyskietkami i kasetami. Potrzebny był PC na studia. Później ok. 2008 r. odkupiłem (LDW niestety w opłakanym stanie), ale chyba już bez kaset. Nie było tam raczej nic nadzwyczajnego. Jakiś kopier normal-turbo, turbo-turbo, zapewne teraz powszechnie dostępny. Nazw nie pamiętam. Chciałbym, ale pustka w głowie.

Ostatnio edytowany przez uicr0Bee (2021-05-03 13:16:36)

Seban, spoko. Nikt nie ścierał oznaczeń rezystorów celowo, starły się przy okazji ścierania scalaka. Cel tego ścierania pozostaje zagadką, chyba była wtedy na to moda ;)
Miszmasz na płytce - diody zamienione z rezystorami nie mają wpływu na działanie układu. Kondensator dolutowany na wierzchu scalaka LM724 często był stosowany przy dostrajaniu elektroniki. Miał na celu polepszenie stromości zbocza sygnału wyjściowego.
Kondensatory 10n zamiast 4,7n czasami polepszały działanie filtra  wyjściowego, choć można było przesadzić.
Zmielona sprężynka klapki - ten typ tak ma.

Krzysio "TheDistal" Stec miał lepszą metodę ;) Zalewał wszystko jakimś klejem/żywicą. Inna sprawa, że w razie awarii podczas "gwarancji" zazwyczaj kończyło się to wymianą płyty głównej ;)