Jak skopiować ATR na dyskietkę i odwrotnie cz. 1
- dely / Blowjobb
Kopiowanie dyskietek jeszcze niedawno byÅ‚o — zaraz po wczytywaniu programów — najpopularniejszÄ… czynnoÅ›ciÄ… wykonywanÄ… przez użytkowników komputerów. W obecnych czasach rzadko kto używa stacji dysków — ich rolÄ™ przejęły emulatory takie jak SIO2SD, SIDE, SIO2IDE, czy kontrolery dysków twardych IDEa, wzglÄ™dnie IDE Plus.
Niemniej zdarzają się sytuacje, kiedy użytkownicy pragnący powrócić do źródeł, chcą poczuć się jakby wrócili do lat osiemdziesiątych i potrzebują prostej, sprawdzonej metody przeniesienia obrazów dyskietek na klasyczne nośniki. Ten artykuł ma na celu przedstawienie kroków, które pozwolą na transfer obrazów dyskietek w najpopularniejszym formacie ATR.
Do kopiowania obrazów ATR użyjemy najtaÅ„szego rozwiÄ…zania, którym jest SIO2SD (jest jeszcze taÅ„sze rozwiÄ…zanie — SIO2PC dla posiadaczy portów RS232 w PC, lub SIO2PC—USB, ale wymagajÄ… one ciÄ…gÅ‚ego podÅ‚Ä…czenia Atari z PC). Ten emulator stacji dysków zapewnia niemal stuprocentowÄ… zgodność ze standardowymi napÄ™dami, z których korzystaliÅ›my w latach osiemdziesiÄ…tych i dziewięćdziesiÄ…tych. Warto również dodać, że aktualnie nie jest możliwe skopiowanie w żadnÄ… ze stron (ani z PC na dyskietkÄ™, ani z Atari na PC) gier i programów użytkowych, które zostaÅ‚y zabezpieczone przez ówczesnych producentów, nie jest również możliwe przenoszenie na dyskietki obrazów w formatach PRO i ATX, które zawierajÄ… wiÄ™cej informacji (m.in. wÅ‚aÅ›nie o zabezpieczeniach) o strukturze danych. Do tego potrzebna jest stacja dysków wyposażona w odpowiednie rozszerzenie (np. Happy Warp, TOMS Multi Drive itp.) — żadna stacja dyskietek (z wyjÄ…tkiem urzÄ…dzeÅ„ TOMS) nie pozwala na kopiowanie zabezpieczonego oprogramowania bez wczeÅ›niejszych przeróbek.
Nie sposób również nie znać możliwoÅ›ci i ograniczeÅ„ stacji dysków do Atari 8—bit — pozwoli to na unikniÄ™cie nieporozumieÅ„ i straconego czasu. Po pierwsze: spoÅ›ród stacji dysków produkowanych przez Atari tylko stacja XF551 obsÅ‚uguje dyskietki w gÄ™stoÅ›ci wyższej niż rozszerzona (130 KB), wiÄ™c jeÅ›li bÄ™dziemy chcieli skopiować obraz ATR majÄ…cy rozmiar wiÄ™kszy niż 130 KB musimy użyć wÅ‚aÅ›nie tej stacji, lub skorzystać z innego urzÄ…dzenia takiego jak np. LDW 2000, wzglÄ™dnie CA 2001, czy też SN—360. Stacje Atari 810 i Atari 1050 nie obsÅ‚ugujÄ… gÄ™stoÅ›ci podwójnej (180 KB), peÅ‚ny wykaz stacji dysków i ich cech można znaleźć oczywiÅ›cie w Atariki.
NiezbÄ™dnym oprogramowaniem na PC bÄ™dzie aplikacja, która pozwoli na zbudowanie obrazu dyskietki w formacie ATR — może to być makeATR, ATR Util 95, wzglÄ™dnie plugin ATR do menadżera plików Total Commander. Na Atari dla dyskietek z oprogramowaniem zapisanych w postaci plików użyjemy DOS II+ autorstwa Stefana Dorndorfa, a dla dyskietek zapisanych sektorowo — w drugiej części artykuÅ‚u — programu napisanego przez JarosÅ‚awa Kucisza — DISKCOPY 1.16. Na koÅ„cu pierwszej części opiszemy też jak przygotować wÅ‚asny obraz z ulubionymi grami. Do pracy!
Kopiowanie gotowego obrazu ATR z oprogramowaniem w postaci plików na dyskietkę
W pierwszej kolejnoÅ›ci ustawmy stacjÄ™ dysków jako urzÄ…dzenie numer 2 za pomocÄ… przeÅ‚Ä…czników zlokalizowanych z tyÅ‚u stacji dysków — poprawne ustawienie, to 1 — dół, 2 — góra, 3 — góra, 4 — góra i podÅ‚Ä…czmy jÄ… za pomocÄ… kabla SIO do Atari (należy pamiÄ™tać, że jeÅ›li bÄ™dziemy chcieli uruchamiać komputer z fizycznej stacji dysków, to koniecznie musi ona być ustawiona jako numer 1, albowiem Atari nie potrafi bootować siÄ™ z stacji dysków o innym numerze!). NastÄ™pnie podÅ‚Ä…czmy SIO2SD do wolnego gniazda SIO w stacji dysków. SIO2SD konfigurujemy nastÄ™pujÄ…co:
- wgrywamy na kartę SD do katalogu ATARI plik DOS2PLUSD.ATR zainicjalizowany za pomocą DOS II+/D oraz obraz dyskietki, który chcemy skopiować.
- wkładamy kartę SD do SIO2SD i włączamy Atari
- ustawiamy stacjÄ™ D1 w SIO2SD na plik DOS2PLUSD.ATR
- stacja D2 w SIO2SD musi być wyÅ‚Ä…czona (EMPTY) — można to osiÄ…gnąć przechodzÄ…c klawiszem K1 aż do pojawienia siÄ™ na wyÅ›wietlaczu D2: i naciÅ›niÄ™ciu na panelu SIO2SD kombinacji klawiszy SHIFT+K4
- wkładamy czystą dyskietkę do stacji dysków i zamykamy klucz
Teraz możemy wgrać wcześniej skopiowany na kartę obraz. Jeśli Atari jest włączone i zgłosił się Atari BASIC, to wystarczy wpisać BYE i po ukazaniu się SELF TESTu trzymając klawisz OPTION nacisnąć RESET. Można również trzymając klawisz OPTION wyłączyć i po kilku sekundach włączyć komputer. Po chwili załaduje się DOS.
W tej chwili w systemie mamy do stacji numer 1 (D1) przyporzÄ…dkowany DOS, do stacji numer 2 czystÄ… dyskietkÄ™, na którÄ… bÄ™dziemy kopiować dane. Aby upewnić siÄ™, że nie nadpiszemy sobie danych — sprawdźmy zawartość obu stacji dysków. Wydajmy polecenia DIR D1: rezultatem powinno być:
D1:DIR DOS SYS 019 0688 Free 01 Fil—D
Poleceniem DIR D2: wyÅ›wietlimy zawartość dyskietki, która znajduje siÄ™ w stacji dysków — tu rezultat może być różny, w zależnoÅ›ci od tego, czy dyskietka jest czysta, czy zawiera dane, wzglÄ™dnie jeÅ›li jest niesformatowana.
JeÅ›li dysk jest niesformatowany, lub zawiera inne dane, powinniÅ›my go sformatować. Aby to wykonać sprawdźmy w której gÄ™stoÅ›ci jest plik źródÅ‚owy (90 KB to gÄ™stość pojedyncza, 130 KB — rozszerzona i 180 KB — podwójna) zmieÅ„my aktywnÄ… stacjÄ™ na tÄ™ z czystÄ… dyskietkÄ… poleceniem D2: i w zależnoÅ›ci od rozmiaru dyskietki wpiszmy:
FS# — dla gÄ™stoÅ›ci pojedynczej FM# — dla gÄ™stoÅ›ci rozszerzonej FD# — dla gÄ™stoÅ›ci podwójnej
Jeśli chcemy, aby na dyskietce znalazły się pliki DOS (wtedy będzie można za jej pomocą uruchamiać komputer, ale plik DOS zajmuje cenne miejsce) wpisujemy komendę IN#.
W tym momencie możemy zmienić plik w SIO2SD z DOS2PLUSD.ATR na obraz, który chcemy skopiować na dyskietkę.
Jeśli chcemy skopiować wszystkie pliki ze SIO2SD, wydajemy następujące polecenie:
COP 1:*.*,2:=
Składnia jest następująca:
COP [numer_stacji_źródłowej:]nazwa.ext,[numer_stacji_docelowej:]nazwa.ext.
Natomiast w przypadku, gdy chcemy skopiować wybrane pliki pasujące do określonej maski, na przykład tylko wykonywalne, możemy wpisać:
COP 1:*.COM,2:=
Znak "=" na koÅ„cu pozwala ominąć bÅ‚Ä™dy w DOS, które objawiajÄ… siÄ™ kopiowaniem tylko pierwszego pliku pasujÄ…cego do maski. Teraz wystarczy tylko potwierdzać za pomocÄ… klawisza RETURN kolejne operacje. To wszystko — dyskietka dla fizycznej stacji dysków jest gotowa, a jeÅ›li zainicjowaliÅ›my jÄ… wczeÅ›niej, można za jej pomocÄ… uruchamiać komputer i wgrywać wczeÅ›niej skopiowane pliki.
Kopiowanie plików z dyskietki do obrazu ATR
Przygotujmy najpierw za pomocÄ… ulubionego programu pusty obraz ATR. Można to zrobić za pomocÄ… wczeÅ›niej wymienionych programów, a także przy użyciu emulatora — np. Altirra. My użyjemy MakeATR. Nie bÄ™dziemy sprawdzać w której gÄ™stoÅ›ci jest nasza dyskietka w stacji podÅ‚Ä…czonej do Atari — w przypadku PC nie bÄ™dziemy specjalnie żaÅ‚ować straty kilkudziesiÄ™ciu kilobajtów — stworzymy sobie pusty obraz w podwójnej gÄ™stoÅ›ci, o rozmiarze 180 KB. Wybieramy przycisk CREATE, w oknie, które siÄ™ pojawi zaznaczamy DD (720 sectors 256 bytes/sec) oraz Format jako Atari DOS i naciskamy klawisz OK. NastÄ™pnie wybieramy przycisk Save As i zapisujemy nowoutworzony obraz jako EMPTY.ATR na kartÄ™ SD, którÄ… wkÅ‚adamy do SIO2SD.
JeÅ›li nie skasowaliÅ›my z karty SD wczeÅ›niej używanego pliku DOS2PLUSD.ATR, to nie musimy zmieniać numeru stacji dysków — wystarczy ponownie przypisać do D1: obraz DOS2PLUSD.ATR, do stacji D3: nasz nowy, pusty plik EMPTY.ATR, a do stacji dysków włóżmy dyskietkÄ™ z plikami, które chcemy przenieść na PC. Teraz możemy uruchomić komputer z wciÅ›niÄ™tym klawiszem OPTION (jeÅ›li zapomnieliÅ›my trzymać OPTION i komputer siÄ™ uruchomiÅ‚ z interpreterem BASIC możemy przejść do DOS wpisujÄ…c? DOS i wyÅ‚Ä…czyć BASIC komendÄ… =OF)
Jeśli wszystko do tej pory się powiodło, to sprawdźmy za pomocą wcześniej poznanych poleceń, czy przypisania stacji dysków są poprawne i możemy rozpocząć kopiowanie. Dla przypomnienia:
Jeśli chcemy skopiować wszystkie pliki ze stacji dysków (D2:) na SIO2SD, wydajemy następujące polecenie:
COP 2:*.*,3:=
Natomiast w przypadku, gdy chcemy skopiować wybrane pliki pasujące do określonej maski, na przykład tylko obrazki w formacie Koala, możemy wpisać:
COP 2:*.PIC,3:=
Teraz wystarczy tylko potwierdzać za pomocÄ… klawisza RETURN kolejne operacje. I tym razem to już wszystko — możemy już używać pliku EMPTY.ATR w komputerze PC i emulatorach tamże.
Tworzenie własnego obrazu ATR z dowolnymi plikami
Bardzo czÄ™sto zdarza siÄ™ sytuacja, kiedy chcemy przygotować wÅ‚asnÄ… dyskietkÄ™, na której znajdÄ… siÄ™ nasze ulubione gry lub programy scenowe, wtedy zamiast przeszukiwania kilkunastu dyskietek lub obrazów w poszukiwaniu plików możemy stworzyć jednÄ… — najczęściej używanÄ…. W tym celu musimy stworzyć kolejny pusty obraz dyskietki za pomocÄ… na przykÅ‚ad MakeATR. PoczÄ…tkowo bÄ™dziemy używać znanych opcji, czyli CREATE, Density: DD (jeÅ›li mamy stacjÄ™ dysków obsÅ‚ugujÄ…cÄ… gÄ™stość podwójnÄ…), Format: Atari DOS.
NastÄ™pnie wystarczy dodawać do stworzonego obrazu kolejne pliki za pomocÄ… przycisku INSERT — przy czym należy pamiÄ™tać, że identyfikatory plików muszÄ… być w formacie 8 znaków nazwy i 3 znaki rozszerzenia. Po dodaniu pliku pojawia siÄ™ on na liÅ›cie po lewej stronie okna programu wraz z liczbÄ… zajmowanych sektorów. Sformatowana dyskietka w podwójnej gÄ™stoÅ›ci skÅ‚ada siÄ™ z 707 sektorów, liczbÄ™ wolnych sektorów można w każdej chwili sprawdzić w linii statusu znajdujÄ…cej siÄ™ na samym dole okna programu.
Teraz wystarczy zapisać plik ATR na karcie pamięci za pomocą przycisku Save As i korzystając z wcześniejszego opisu przenieść go na fizyczną dyskietkę.
Zobacz też drugą część artykułu: kopiowanie dyskietek zapisanych sektorowo
Przydatne programy:
Przydatny art.
a wlaśnie sie mialem brać za zgrywanie na DD :)
znak `=` NIE oznacza `wszystkie pliki`
Można jeszcze użyć SIO2BT, działanie identyczne jak SIO2PC czy SIO2USB, jedynie max. 57600 kbodów. Niestety ale wydaje mi się że tego urządzonka chyba używa kilka osób na krzyż w całym światku atari :/
Może "=" nie oznacza wszystkich plików, ale w tej, że tak powiem, konfiguracji spełnia takie zadanie, tzn. zawsze tego używałem. Czy jest gdzieś w sieci kompletny manual do DOS II /D, względnie może ktoś ma i może zeskanować?
nie spelnia bo nie ma z tym nic wspolnego. `=` wyswietla kopiowane pliki i nie ma nic wspolnego z maska. Tą podałeś w źródle. Możesz to sprawdzić bez manuala. Pozdrawiam, czaban.
a jak już sprawdzisz to popraw artykuł :)
Dawno coś takiego powinno być zrobione, tzn. zebranie w jednym miejscu informacji o kopiowaniu między Atari i PC w obie strony. Dobra robota. Dodałbym tylko, że do stacji dysków prod. Atari istnieją przeróbki umożliwiające obsługę formatu DD. I mam nadzieję, że na koniec całość zostanie zebrana w formie np. dokumentu PDF do pobrania. Byłoby fajnie.
Będę się spierał, że jednak spełnia. DOS II /D 6.4 (przynajmniej ten, którego używam) gdy chcę skopiować wszystkie pliki pasujące do maski wpisując np. COP *.COM,2: kopiuje tylko pierwszy plik, który pasuje do maski. Dodanie "=" rozwiązuje ten problem - kopiowane są wszystkie pliki. Być może da się to zrobić inaczej, ale to działa i rzeczywiście nie ma nic wspólnego z maską.
To wina blednej obslugi wildcardow przez ten dos. dodanie `=` (wyswietlaj plik i czekaj na klawisz) po prostu omija ten blad i powoduje poprawne zczytanie wszystkich plikow do skopiowania. Natomiast cop 1:*.* 2: nie. Kopiuje sie tylko 1 plik. Bledne dzialanie wildcardow widoczne jest najlepiej w przypadku operacji kasowania. Przy del *.* z mapy sektorow zostanie zdjety tylko ostatni plik. (z dir wszystkie)
Zmieniłem wpis dodając informację o błędach, na które "=" jest rozwiązaniem. Dzięki.